ĐIỂM TIN CẢNH GIÁC DƯỢC USPharmacist: Bệnh nhân hút thuốc lá sử dụng statin kéo dài có thể tăng nguy cơ xơ vữa động mạch

Một nghiên cứu mới công bố gần đây trên tạp chí PloS One đã chỉ ra việc sử dụng các thuốc ức chế HMG-CoA-reductase (hay còn gọi là các dẫn chất statin), có thể làm tăng tình trạng vôi hóa động mạch vành ở người hút thuốc lá

Điểm vôi hóa động mạch vành (CACS) được định lượng qua chụp cắt lớp vi tính, giúp các nhà lâm sàng dự đoán nguy cơ xảy ra biến cố tim mạch hoặc tử vong trên bệnh nhân. Một nghiên cứu gần đây đã tiến hành tìm hiểu mối quan hệ giữa điểm CACS cao và việc sử dụng kéo dài statin. Đây là một vấn đề cần quan tâm do việc sử dụng phổ biến của các dẫn chất statin để giảm thiểu biến cố tim mạch

Nghiên cứu hồi cứu bệnh chứng đơn trung tâm đã được tiến hành trên 1.181 cựu binh Hoa Kỳ không mắc bệnh động mạch vành (CAD) tại Trung tâm Y tế Providence, Rhode Island VA. Thời gian sử dụng statin để dự phòng nguyên phát biến cố tim mạch được chia thành các nhóm tuổi cách nhau mỗi 5 năm. Tiêu chí chính được đánh giá là điểm CACS thu được từ chụp cắt lớp vi tính liều thấp sàng lọc ung thư phổi (LCSCT). Kết quả được phân tầng theo điểm CACS (không = 0; nhẹ = 1-99; trung bình = 100-399; và nặng ≥400 AU). Mô hình điều chỉnh bao gồm điểm nguy cơ bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch (ASCVD), BMI và bệnh thận mạn tính (tốc độ lọc cầu thận GFR <60 mL/phút/1.73 m2).

Bệnh nhân có độ tuổi trung bình là 64,7 ± 7,2 tuổi, 60% trong số đó được kê đơn dẫn chất statin từ thời điểm  ban đầu. Kết quả nghiên cứu cho thấy thời gian sử dụng statin có liên quan đến tăng tỷ suất chênh điểm CACS:

• + 0-5 năm, OR: 1,71 [CI: 1.34-2.18], P <0.001
• + Từ 5-10 năm, OR: 2,80 [CI: 2.01-3.90], P <0.001
• + Trên 10 năm, OR: 5,30 [CI: 3.23-8.70], P <0.001.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng mối quan hệ giữa thời gian sử dụng statin và điểm CACS vẫn có ý nghĩa thống kê sau khi hiệu chỉnh đa biến (>0-5 năm, OR: 1,49 [CI: 1,16-1,92], P = 0,002; >5-10 năm, OR: 2,38 [CI: 1,7-3,35] P < 0,001; >10 năm, OR: 4,48 [CI: 2,7-7,43], P < 0,001).

Các tác giả nghiên cứu kết luận, việc sử dụng kéo dài các dẫn chất statin có thể liên quan đến tăng cao điểm CACS ở những bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá nặng”.

Trong khi các dẫn chất statin tác động đến lipid trong mảng xơ vữa động mạch, ảnh hưởng của các statin đến tình trạng vôi hóa động mạch vành vẫn chưa rõ ràng. Một số nghiên cứu  ban đầu cho thấy việc sử dụng statin làm giảm quá trình vôi hóa hoặc làm chậm quá trình vôi hóa do xơ vữa động mạch trong khi một số nghiên cứu khác cho thấy việc sử dụng statin dẫn đến ít hoặc không thay đổi quá trình vôi hóa. Gần đây, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh tác động của việc sử dụng statin có liên quan đến việc tăng mức độ vôi hóa động mạch vành. ”Nghiên cứu trên dựa trên sàng lọc LCSCT để thu được dữ liệu vôi hóa mạch vành mà không cần phơi nhiễm phóng xạ cho thấy sử dụng statin kéo dài  dài có thể có mối liên quan với điểm CACS cao ở những bệnh nhân có tiền sử hút thuốc nặng đủ điều kiện sàng lọc ung thư phổi. Những phát hiện này nhấn mạnh tính phức tạp của mối quan hệ giữa việc sử dụng statin và điểm CACS. Nguy cơ tăng điểm CACS nên được giải thích không chỉ dựa trên các  yếu tố nguy cơ tim mạch đã biết và diễn tiến của CACS theo chuỗi mà còn cần dựa trên tình trạng lâm sàng của bệnh nhân bối cảnh điều trị của bệnh nhân.

Nguồn: https://www.uspharmacist.com/article/longterm-statin-use-by-smokers-might-increase-atherosclerosis