Kỷ cương - Trách nhiệm - Chuyên nghiệp - Tận tâm

CÁCH NÂNG ĐỠ, THAY ĐỔI TƯ THẾ CHO NGƯỜI CAO TUỔI

1. Mục đích

- Giúp người chăm sóc (NCS) nắm được các kỹ thuật cơ bản để nâng đỡ, thay đổi tư thế cho người cao tuổi (NCT).

- Giúp NCS biết được các nội dung cần lưu ý để thực hiện kỹ thuật đảm bảo cách an toàn cho NCT.

2. Nguyên tắc

-  Thực hiện đầy đủ, đúng thứ tự các kỹ thuật 1 cách an toàn.

-  Làm nhẹ nhàng, chậm rãi, phù hợp với từng đối tượng bệnh lý của NCT.

- Hướng dẫn, trợ giúp NCT trên nguyên tắc độc lập tối đa (tận dụng tối đa các động tác, cử động mà NCT vẫn có thể làm được).

3. Các lưu ý

- Cần nói to, rõ ràng, dễ hiểu khi hướng dẫn NCT.

- Dù hướng dẫn NCT trên nguyên tắc độc lập tối đa nhưng sẵn sàng trợ giúp, nâng đỡ khi cần, tránh nguy mất an toàn như ngã, lăn ra khỏi giường...

- Quan sát các dấu hiệu bất thường sau mỗi lần thay đổi tư thế

4. Chuẩn bị

- Giường, gối, ghế tựa có tay vịn, đai bụng.

- Giải thích kỹ thuật sắp thực hiện để NCT yên tâm, hợp tác.

- NCS đã được huấn luyện về kỹ thuật, trang phục gọn gàng, tự tin với mọi động tác

5. Các bước thực hiện

STT

Nội dung các bước

Mục đích, yêu cầu

1. Thay đổi ở tư thế nằm

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bước 1: Từ nằm ngửa trồi (trượt) lên đầu giường.

+ Hướng dẫn NCT chống hai chân (gót chân sát mông).

+ Hai tay dọc theo thân mình.

+ Hướng dẫn NCT dồn lực vào hai tay đồng thời dùng lực của các cơ thân mình và hai chân đẩy người lên phía trên đầu giường.

Bước 2: Từ nằm ngửa trồi (trượt) xuống đuôi giường.

+ Hướng dẫn NCT chống hai chân (gót chân xa mông).

+ Hai tay dọc theo thân mình.

+ Hướng dẫn NCT dồn lực vào hai tay đồng thời dùng lực cơ thân mình và hai chân đẩy người xuống phía đuôi giường.

Bước 3: Từ nằm ngửa dịch sang phải, trái.

+ Hướng dẫn NCT chống hai chân.

+ Hai tay dang rộng dùng lực nhóm cơ thân mình nâng mông dịch sang phải, trái rồi hạ mông xuống giường.

+ Dùng lực nhóm cơ thân trên dịch chuyển thân trên sang phải, trái.

*Với NCT yếu: NCS có thể dùng hai tay nâng đỡ dưới hai mông để trợ giúp việc thay đổi tư thế

Thay đổi tư thế tại giường giúp NCT thư giãn, phòng tránh loét, thực hiện các chức năng sinh hoạt.

2. Thay đổi tư thế từ nằm ngửa sang nằm nghiêng và ngồi dậy

 

Bước 1: Từ nằm ngửa sang nằm nghiêng

+ Hướng dẫn NCT dang tay phía ngoài cạnh giường

+ Chống chân phía trong

+ Với tay phía trong hướng sang mép giường bên ngoài.

+ Kết hợp với cơ thân mình để nghiêng người.

* Với NCT yếu: NCS nâng đỡ một tay ở vai, một tay ở mông để trợ giúp NCT nằm nghiêng.

Bước 2: Từ nằm nghiêng sang ngồi dậy.

+ Hướng dẫn NCT chống tay xuống giường.

+ Từ từ hạ 2 chân ra ngoài cạnh giường.

+ Chống mạnh tay, từ từ ngồi dậy.

* Với NCT yếu: NCS hỗ trợ nâng đỡ một tay ở vùng vai, một tay giữ ở phần cẳng chân khi NCT ngồi dậy

Thay đổi chuẩn bị cho tư thế ngồi giúp NCT thực hiện các chức năng di chuyển, sinh hoạt khác khi ngồi. Khi NCT ngồi dậy, NCS luôn ở cạnh phía bên yếu (nếu có) để đảm bảo an toàn

3. Thay đổi ở tư thế ngồi (Dịch chuyển từ tư thế ngồi sang bên phải, trái.)

 

Bước 1: NCT ngồi, hai chân rộng bằng vai, gót chân lùi sau, mông sát mép giường.

Bước 2: NCT dang rộng tay phải (trái) sang bên phải (trái)

Bước 3: NCT dang chân phải (trái) sang bên phải (trái)

Bước 4: NCT chống mạnh hai tay xuống giường đồng thời dồn lực vào 2 chân, nâng mông dịch chuyển sang bên phải (trái) rồi hạ mông xuống

Thay đổi tư thế ngồi để thực hiện các chức năng di chuyển, sinh hoạt của NCT

4. Thay đổi từ ngồi sang đứng

 

Bước 1: NCS ngồi đối diện hoặc đứng cạnh NCT

Bước 2: Hướng dẫn NCT ngồi dịch ra mép giường hoặc mép ghế

Bước 3: Hướng dẫn NCT đặt hai chân rộng bằng vai, gót chân lùi sau.

- Bước 4: Hai tay chống gối, ngả thân mình về trước và đứng dậy

* Với NCT yếu: NCS trợ giúp bằng cách dùng hai tay nâng đỡ vùng mông hoặc cầm đai bụng hỗ trợ NCT đứng dậy

Chuẩn bị cho tư thế đứng và bước đi. Luôn ở bên cạnh NCT trong quá trình trợ giúp đề phòng tránh ngã

 

                                                   TÀI LIỆU THAM KHẢO 

                Giáo trình: Vận động tri liệu 1; Trường Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương.